‘Đi bão’ và tình yêu thể thao của người Việt

“Quá tự hào, tôi không thể bỏ lỡ màn ăn mừng khi lần đầu Việt Nam đánh bại Thái Lan ở chung kết”, ông Tuấn, người đã đồng hành cùng đội tuyển quốc gia 20 năm đi qua 8 kỳ SEA Games, nói. Mặc cơn mưa sau trận đấu, ông cầm cờ, cổ đeo trống hòa vào dòng người cổ vũ trên đường.

Đây là lần thứ hai người đàn ông 73 tuổi ở quận Thanh Xuân, Hà Nội “đi bão” xuyên đêm. Trước đó ông từng lái xe máy qua 36 phố phường, hô lớn “Việt Nam vô địch”, khi Việt Nam vô địch AFF Suzuki Cup năm 2018.

“Đi bão” lần đầu được ghi nhận ở Việt Nam năm 1995, khi đội tuyển bóng đá đoạt huy chương bạc tại SEA Games. Kể từ đó, hoạt động này thành nét đặc trưng của người hâm mộ mỗi khi đội nhà có chiến thắng quan trọng tại các giải đấu lớn.

Hai mươi năm theo đoàn thể thao Việt Nam đi khắp Đông Nam Á, ông Tuấn cho biết, không nơi đâu người dân nhiệt tình thể hiện tinh thần yêu thể thao như ở Việt Nam. Ông từng chứng kiến ở các nước bạn, khi giành huy chương vàng, người hâm mộ chỉ hò hét trên sân và trở về nhà một cách lặng lẽ.

Hai tuần SEA Games 31, truyền thông và người dân nhiều nước Đông Nam Á đã dành lời ngợi khen cho tinh thần cuồng nhiệt của cổ động viên nước chủ nhà. Ở tất cả các môn thi đấu luôn có lượng lớn khán giả đến cổ vũ.

Trước trận đấu vòng bảng U23 Singapore gặp U23 Lào, sân vận động Thiên Trường (Nam Định) đã được phủ kín khán giả cùng 60 tay kèn, 18 tay trống người Việt. Người hâm mộ còn tổ chức diễu hành, cổ vũ đội bạn. Fanpage ASEAN Football nhận định, sân vận động ở thành phố Nam Định đã lập kỷ lục về trận đấu có nhiều khán giả nhất tại một địa điểm trung lập trong lịch sử SEA Games, với 30.000 cổ động viên.

Không chỉ bóng đá mà các môn thường thưa thớt người xem như bóng rổ, điền kinh, bơi lội, đấu kiếm… cũng ghi nhận lượng khán giả đông kỷ lục. Ông Nguyễn Trọng Hổ, Giám đốc Khu liên hợp thể thao quốc gia cho biết, trung bình mỗi buổi đấu điền kinh tại SEA Games 31, thu hút hơn 10.000 khán giả, gấp khoảng 20 lần các giải đấu khác. Một số khu thi đấu riêng như bơi lội, bắn cung có lúc phải đóng cửa, ngừng nhận khán giả vì quá tải.

“Ấn tượng nhất ở SEA Games năm nay chính là sự ủng hộ của người dân”, ông Trần Đức Phấn, Trưởng đoàn thể thao Việt Nam tại SEA Games 31, nói. “Ban tổ chức vô cùng bất ngờ vì người dân đến sân rất nhiều. Thể thao đã đi vào cuộc sống và sinh hoạt của tất cả người dân Việt Nam”.

Từ hôm bắt đầu khai mạc SEA Games 31, Bình Minh, 30 tuổi, quận Hoàng Mai đều đi cổ vũ cho các đội thi đấu. “Tôi không thể đi tất cả các trận do lịch thi đấu trùng nhau và phân bổ tại nhiều tỉnh. Nhưng mỗi ngày đều cố gắng đến một nhà thi đấu, sân vận động ở Hà Nội. Cuối tuần sẽ chọn một trong các tỉnh Hà Nam, Bắc Ninh, Hải Phòng, Quảng Ninh đi cổ vũ”, Minh cho biết.

Để tránh ảnh hưởng đến công việc, anh xin làm trực tuyến, giải quyết công việc vào buổi đêm hoặc sáng sớm. Hai tuần qua, Bình Minh nhận ra mình không phải là cá biệt bởi ở mọi điểm thi đấu, các khán đài chưa bao giờ hạ nhiệt. Các môn thi kiêu vũ thể thao, dancesport, đấu kiếm, bơi lội, bóng bàn luôn kín người, ngay cả giữa tuần.

“Đó là niềm động lực rất lớn để chúng tôi có thêm động lực, ý chí và quyết tâm đạt thành tích tốt nhất, đem vinh quanh về cho nước nhà”, vận động viên nhảy xa Bùi Thị Thu Thảo, người giành huy chương bạc tại SEA Games 31 nói.

Nữ vận động viên cho biết ở SEA Games 31, trên khán đài các môn thi đấu ít hoặc không có tính đối kháng, trung bình khoảng 10.000 người xem – điều trước giờ cô và các đồng đội chưa từng gặp khi thi đấu ở nước ngoài.

“Ngoài cổ vũ đội nhà, người Việt rất nhiệt thành với đội khách. Nhiều vận động viên nước bạn bày tỏ sự xúc động khi có cảm giác được thi đấu trên sân nhà”, Thu Thảo nói.

Trường hợp của vận động viên điền kinh Felisberto de Deus, 23 tuổi, người đem về hai huy chương bạc nội dung chạy 5.000 m và 10.000 m, cho Timor Leste là một minh chứng điển hình.

“Tôi ngỡ mình đang thi đấu trên sân nhà. Người Việt Nam cổ vũ tôi từng vòng chạy. Họ liên tục vỗ tay, hô lớn tên Timor Leste. Đó có lẽ là động lực để tôi hoàn thành tốt cuộc thi”, Felisberto nói.

Còn huấn luyện viên điền kinh của Timor Leste liên tục cúi đầu, nói cảm ơn khi nhắc đến người Việt. “Chúng tôi bất ngờ khi thấy mình không đơn độc ăn mừng chiến thắng bởi phía sau còn hàng nghìn người đang vỗ tay chúc mừng. Chưa có một quốc gia nào chúng tôi đến thi đấu lại được người dân cổ vũ và đối xử tốt như Việt Nam”, huấn luyện viên của Felisberto, bày tỏ.

Huấn luyện viên Michael Weiss của đội U23 Lào bày tỏ sự bất ngờ bởi sự cổ vũ cuồng nhiệt của khán giả trên sân Thiên Trường (Nam Định). “Đây sẽ là những kỷ niệm đẹp đối với các thành viên U23 Lào và toàn đội. Chúng tôi có cảm giác thi đấu trên sân nhà”, ông Michael Weiss nói sau trận thi đấu hôm 7/5.

Theo sát hành trình của đoàn thể thao Lào, Noly Xaythideth, 26 tuổi, ở Viêng Chăn bày tỏ sự cảm kích khi biết đoàn nước mình và các nước khác đều được người hâm mộ Việt Nam “tiếp lửa” một cách nhiệt tình. “Nhất là các trận có đội tuyển Lào thi đấu, người Việt đến rất đông. Họ mang theo cờ, kèn trống đến cổ vũ, còn khán đài luôn chật kín người. Điều này khiến tôi thấy ấm lòng”, Noly Xaythideth bày tỏ.

Noly Xaythideth thừa nhận sự hâm mộ và tinh thần thể thao của người Lào không bằng Việt Nam bởi dân số ít và lượng người quan tâm không nhiều. Đặc biệt, hình ảnh các khán đài phủ kín màu đỏ tổ quốc hay đi bão xuyên đêm chưa từng xảy ra ở Lào. “Không khí và sự cuồng nhiệt tại Việt Nam là điều hiếm một quốc gia nào trong cộng đồng ASEAN có được”, chàng trai 26 tuổi nói.

“Đó là lòng tự hào, lòng tự tôn dân tộc”, tiến sĩ Nguyễn Ánh Hồng, nhà nghiên cứu văn hóa nhận định. Theo bà, việc người dân xếp hàng, ngồi chật kín trên các khán đài ở các môn thi đấu của SEA Games 31 để cổ vũ vừa thể hiện tình yêu thể thao vừa cho thấy mong muốn giải tỏa tâm lý sau khoảng thời gian dài giãn cách vì dịch bệnh.

“Họ mang đến khán đài một không khí sôi động, nhiệt thành thay vì đặt nặng thắng thua”, nhà nghiên cứu nói.

Lý giải thêm về nguyên do khiến người hâm mộ Việt ngày càng quan tâm đến thể thao, chuyên gia văn hóa Nguyễn Hùng Vỹ, nguyên giảng viên Đại học Khoa học xã hội và nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội, cho rằng đó là tình yêu nước, lòng tự hào dân tộc hòa với tinh thần thể thao, dựa trên nguyên tắc minh bạch, bình đẳng, tử tế và vô tư.

“Bên cạnh đó, sự phát triển của truyền thông, phong trào thể thao quần chúng được đẩy mạnh; chủ đích phân chia các môn thi đấu sang nhiều tỉnh, thành phố của ban tổ chức SEA Games, tạo điều kiện cho người yêu thích được tiếp cận; cộng với tâm lý muốn ra ngoài sau hai năm dịch bệnh là lý do khiến các khán đài luôn chật kín người”, ông Vỹ nói.

Nói về sự phát triển của thể thao nước nhà, ông Hùng Vỹ nhận định Việt Nam mất gần 40 năm, từ một nước xuất phát điểm thể lực kém đến khẳng định vị thế hàng đầu ở đấu trường thi đấu chuyên nghiệp.

SEA Games 22 đã đánh dấu bước ngoặt của thể thao Việt Nam. Kết thúc đại hội, đoàn Việt Nam có 752 vận động viên, dẫn đầu bảng tổng sắp với 158 huy chương vàng, gần gấp đôi đoàn thứ hai là Thái Lan. Ngoài ra đoàn có 97 huy chương bạc, 91 huy chương đồng. Đến SEA Games 31, toàn đoàn ghi nhận 446 huy chương, trong đó 205 huy chương vàng.

“Đó là quá trình dài của sự cố gắng, kiên trì, chúng ta có quyền tự hào. Tôi tin chắc tại các kỳ đại hội kế tiếp, sự cổ vũ của người Việt là động lực để các vận động viên đạt thành tích tốt hơn. Đặc biệt phong trào cổ động văn minh trên các khán đài sẽ ngày càng nhân rộng”, nhà nghiên cứu bày tỏ.

Ở tuổi 73, ông Quang Tuấn vẫn lên kế hoạch chuẩn bị cùng đoàn thể thao Việt Nam sang Campuchia dự SEA Games 2023. “Tôi mong được sát cánh cùng đoàn, để các vận động viên tinh thần thi đấu tốt nhất. Tôi còn muốn lan tỏa tinh thần yêu thể thao, sự cuồng nhiệt trên các khán đài Việt đến bạn bè các nước trong khu vực”, ông cười nói.

Quỳnh Nguyễn