10 lưu ý khi giao tiếp với người mắc trầm cảm

Theo Tổ chức Y tế Thế giới, gần 300 triệu người lớn và trẻ em đang chung sống với bệnh trầm cảm. Trong cuộc sống hiện đại, rất khó để né tránh hoặc hạn chế giao tiếp với người trầm cảm. Việc đối mặt, trò chuyện, sinh hoạt với người trầm cảm làm sao để họ không tăng thêm cảm giác chán nản, suy sụp cần có sự khéo léo.

Dưới đây là 10 lời khuyên giúp người thân biến hành động thành động lực cho người bị trầm cảm.

Bắt đầu cuộc trò chuyện

Bắt đầu trò chuyện với người bị trầm cảm để họ biết bạn bè luôn ở bên cạnh họ. Cuộc trò chuyện nên bắt đầu bằng cách chia sẻ mối quan tâm của mình và đặt một câu hỏi cụ thể. Ví dụ như: Có vẻ như anh đã gặp khó khăn trong thời gian gần đây. Lần gần đây nhất chúng ta đi chơi với nhau, mình thấy bạn có vẻ hơi hụt hẫng. Có điều gì đang xảy ra với bạn mà bạn muốn nói với mình không?…

Những người bị trầm cảm muốn được nghe về những gì họ đang cảm thấy thay vì muốn nghe lời khuyên từ người đối diện. Do vậy, đừng biến câu chuyện thành buổi giáo huấn, điều này dễ gây áp lực lên người bị trầm cảm.

Hỗ trợ trong điều trị

Người bị trầm cảm đôi khi không biết họ đang phải đối mặt với chứng trầm cảm hoặc họ không chắc chắn về căn bệnh của mình. Bạn nên khéo léo chỉ cho họ biết liệu pháp nào hữu ích, và giúp họ tìm kiếm một bác sĩ tư vấn có kinh nghiệm. Tiếp đến, giúp người bị trầm cảm liệt kê những điều cần hỏi bác sĩ và những điều họ muốn đề cập trong buổi gặp đầu tiên.

Trong quá trình trị liệu, người bị trầm cảm thường rơi vào trạng thái chán nản, không muốn ra khỏi nhà và bỏ quan lịch trị liệu với bác sĩ. Bạn bè, người thân nên quan tâm khuyến khích họ tiếp tục điều trị bằng cách cho họ biết buổi điều trị tuần trước của họ thực sự có hiệu quả, và hôm nay họ sẽ cảm thấy tốt hơn nếu tiếp tục đến gặp bác sĩ như đã hẹn.

Đối với thuốc cũng vậy, nếu người bị trầm cảm muốn ngừng dùng thuốc vì các tác dụng phụ khó chịu, nên khuyến khích họ nói chuyện với bác sĩ tâm lý về việc chuyển sang một loại thuốc chống trầm cảm khác thay vì ngưng thuốc đột ngột.

Đề nghị giúp đỡ các công việc hàng ngày

Người bị chứng trầm cảm hay thấy quá tải với công việc hằng ngày như giặt là, mua sắm nấu nướng, dọn dẹp… Họ sẽ đánh giá cao và thoải mái khi được đề nghị giúp đỡ, vì vậy thay vì nói “Khi nào cần giúp đỡ gọi tôi nhé”, hãy cân nhắc nói “Bạn cần tôi làm gì hôm nay”. Nếu được, người thân nên chủ động giúp đỡ họ san sẻ công việc mà không cần hỏi trước.

Kiên nhẫn

Trầm cảm thường được cải thiện khi điều trị, nhưng đây là một quá trình chậm và phải thử qua nhiều phương pháp cũng như nhiều loại thuốc khau nhau. Điều trị thành công không đồng nghĩa với kết luận trầm cảm biến mất hoàn toàn, trầm cảm còn tiếp tục có các triệu chứng theo thời gian. Do vậy đừng đặt nặng tâm lý chờ đợi một vài tuần nữa sẽ khỏi bệnh để tránh thất vọng cho cả hai.

Giữ liên lạc

Ngay cả khi không thể dành nhiều thời gian cho người đang bị trầm cảm, người thân nên thường xuyên gọi điện thoại, nhắn tin và thi thoảng ghé thăm để người bị trầm cảm không rơi vào cảm giác bị bỏ rơi. Những người bị trầm cảm thường thu mình và tránh tiếp xúc với mọi người. Vì vậy bạn bè người thân nên làm nhiều việc hơn để duy trì tình bạn.

Đổ lỗi

Trầm cảm xảy ra không phải lỗi của ai, do vậy dù người bị trầm cảm có giận dữ bực tức với bạn, cũng đừng nên nói rằng, “trầm cảm không phải lỗi của tôi và tôi không đáng bị như thế này”. Việc đổ lỗi sẽ góp phần làm cảm xúc của người trầm cảm tiêu cực hơn.

Cố gắng sửa chữa

Trầm cảm là một tình trạng sức khỏe tâm thần nghiêm trọng cần được điều trị chuyên nghiệp, để hiểu chính xác cảm giác trầm cảm nếu chưa từng trải qua là việc rất khó khăn. Khi giao tiếp với người mắc trầm cảm, nên khuyến khích sự tích cực bằng cách nhắc họ về những điều bạn thích ở họ, những điểm tích cực họ có. Người xung quanh nên hạn chế sửa chữa, điều chỉnh người bị trầm cảm qua các câu hỏi như “hãy làm như thế này, hãy thôi buồn bã đi”.

Không so sánh trải nghiệm của họ

Trầm cảm không chỉ đơn giản là cảm thấy buồn hoặc thấp thỏm. Nỗi buồn thường trôi qua khá nhanh, trong khi trầm cảm lại kéo dài và ảnh hưởng đến tâm trạng, các mối quan hệ, công việc, trường học và tất cả các khía cạnh khác của cuộc sống trong nhiều tháng hoặc thậm chí nhiều năm.

Nếu người bị trầm cảm nói về tình trạng của mình, người đối diện nên trả lời rằng “tôi hiểu, tôi biết”, tránh so sánh những gì họ đang trải qua với những rắc rối của người khác hoặc nói những điều như: “nhưng mọi thứ có thể tồi tệ hơn nhiều”.

Khi nào cần can thiệp

Trầm cảm có thể làm tăng nguy cơ tự tử hoặc tự gây thương tích cho bản thân. Vì vậy người thân, bạn bè sẽ rất hữu ích nếu biết cách nhận biết các dấu hiệu trầm cảm cần can thiệp.

Một số dấu hiệu có thể cho thấy người bị trầm cảm đang có ý định tự tử như: thay đổi tâm trạng hoặc tính cách thường xuyên, nói về cái chết, sử dụng chất kích thích nhiều hơn bình thường, cho đi tài sản quý giá, nói về việc muốn có một lối thoát, đẩy mọi người ra xa…

Chăm sóc bản thân

Điều cuối cùng cũng là điều quan trọng khi chăm sóc, trò chuyện với người bị trầm cảm đó là phải biết chăm sóc bản thân. Khi bạn quan tâm đến một người đang sống chung với căn bệnh trầm cảm, bạn sẽ dễ dàng bỏ rơi chính mình. Dành nhiều thời gian cho người thân bị trầm cảm đôi khi gây tổn hại đến tinh thần, vì thế người chăm sóc nên biết giới hạn với những cảm xúc khó khăn và đảm bảo bạn dành thời gian để nạp năng lượng.

Anh Chi (Theo Healthline)