Kẻ lừa đảo thường đánh vào hai điểm yếu nhất của khách hàng là ham rẻ và chủ quan để thành công.
Thu Hà, 20 tuổi ở Hà Nội, vào một diễn đàn du lịch để đặt phòng cho chuyến đi Hạ Long. Lần đầu chưa có kinh nghiệm, lại tin người, Hà chuyển khoản trước tiền phòng hai đêm với giá một triệu đồng. “Mọi chuyện êm đẹp cho đến khi tôi tới nơi. Địa chỉ khách sạn thực chất là một quán ăn. Mọi người đều khẳng định không có khách sạn nào tên thế. Tôi gọi điện cho người bán phòng nhưng không ai bắt máy và biết mình đã bị lừa”, Hà kể chuyện 3 năm trước.
Hè năm nay, Hà lại bị lừa khi mua combo vé máy bay và phòng khách sạn ở Quy Nhơn. Cô nhận được thông tin rao bán combo ba ngày hai đêm vào cuối tháng 6 với giá một triệu đồng. Lý do người này đưa ra là sát ngày đi có việc gấp, nên bán rẻ để gỡ gạc. Hà quyết định mua và sau khi chuyển tiền, cô không thể liên lạc được với người đã bán. Mọi thông tin trên mạng cũng biến mất.
Nguyễn Phương Linh, 29 tuổi, cũng vừa “bóc phốt” vì bị lừa. Cô không “ham rẻ” như trường hợp của Hà, nhưng chủ quan khi tin một người nhận là “một đơn vị lữ hành” trong một hội nhóm. Ban đầu, cô thống nhất chỉ đặt cọc 500.000 đồng tiền phòng. Sau khi trò chuyện, đơn vị này nói rằng cần chuyển cọc 50%, rồi cuối cùng là 100%. Sau khi chuyển khoản thành công, Linh liên hệ lại thì số điện thoại luôn “nằm ngoài vùng phủ sóng”, Facebook bị chặn. Lúc này Linh mới phát hiện đơn vị lữ hành mà cô trò chuyện thật ra không tồn tại. Đó chỉ là một nick ảo. Linh mất gần 5 triệu đồng cho hai đêm nghỉ ở Nha Trang.
Ngọc Thu có thâm niên 5 năm trong lĩnh vực đặt phòng – bán tour du lịch. Cô từng gặp rất nhiều các trường hợp khách hàng bị kẻ xấu lợi dụng, lừa tiền qua mạng. Ảnh: NVCC
Dù đã có rất nhiều cảnh báo, những trường hợp như Hà và Linh hiện vẫn còn rất nhiều. Lưu Thu Trang, 37 tuổi, nhân viên lâu năm tại một phòng vé tại Hà Nội đưa ra hai nguyên nhân chính của việc này. “Thứ nhất là do ham rẻ, thứ hai là chủ quan. Kẻ lừa đảo chỉ đánh vào đúng hai điểm yếu đó của khách hàng là thành công”, Trang nói.
Có nhiều khách chỉ cần xem giá ở đâu rẻ nhất là đặt mà không nghĩ rằng đang biến mình thành con mồi. “Không có miếng phô mai nào miễn phí, chúng chỉ có trong bẫy chuột thôi. Trường hợp của Thu Hà, lần thứ nhất cô ấy bị lừa là do chủ quan, không tìm hiểu kỹ người giao dịch. Lần thứ hai, là do cô ấy ham rẻ. Mọi người cần tỉnh táo trước bất kỳ một voucher giá rẻ nào. Không có chuyến du lịch ăn ngủ tại khách sạn 3-4 sao, ba ngày hai đêm lại gồm cả vé máy bay khứ hồi mà chỉ có một triệu đồng”, Thu Trang phân tích.
Hiện nay các nhóm lừa đảo thường dùng các tài khoản mạng xã hội, email giả, lập nhóm rồi dùng hình ảnh đẹp để quảng cáo trên nhiều phương tiện truyền thông. Các tin tức này sẽ hấp dẫn từ hình ảnh đến nội dung như dịch vụ giá rẻ lại chất lượng, thủ tục nhanh chóng. “Chúng đánh vào lòng tham, sự thiếu hiểu biết của nạn nhân. Nhất là mùa cao điểm, cuối tuần, nhu cầu du lịch cao nên đặt phòng khó. Phần lớn mọi người sẽ tìm đến những đơn vị cung cấp giá rẻ”, anh Thái Quang Huy, một nhà cung cấp dịch vụ du lịch cho hay.
Chị Ngọc Thu, Giám đốc Công ty Du lịch Myviettour, bổ sung lý do mà mọi người dễ bị lừa, dù có nhiều cảnh báo. Đó là việc những cảnh báo chỉ có thể tiếp cận đến một số người nhất định, tại một thời điểm nhất định. Vì sau đó vài ngày, bài viết trên hội nhóm sẽ bị trôi đi, nhường cho các bài đăng mới khác, với các nội dung khác. Nếu không phải một người chuyên về du lịch sẽ không để ý.
Lý do khác là kẻ xấu quá tinh vi. Chúng có nhiều tài khoản để thực hiện hành vi lừa đảo. Sau mỗi phi vụ, chúng có thể đổi tên, thay avatar. Do đó, nếu bạn có nhớ được tên tài khoản đi lừa, thì bạn vẫn có thể là nạn nhân vì chúng đã thay tên đổi họ.
Thu cũng đưa ra một ví dụ lừa đảo nhiều khách hàng cô từng gặp. Đó là việc kẻ xấu rao bán voucher vé khứ hồi của Vietnamairlines bay các chặng nội địa, tại mọi thời điểm trong năm với giá một triệu đồng. Nếu là người trong ngành sẽ biết ngay đây là lừa đảo, vì chính họ cũng không thể mua được giá đó.
“Cẩn thận, tỉnh táo, chọn đơn vị uy tín để giao dịch” là điều mà các đơn vị cung cấp dịch vụ du lịch tư vấn để tránh bị lừa đảo. Lý tưởng nhất là khách hàng nên ưu tiên chọn mua chỗ người thân quen giới thiệu hoặc chính mình quen biết, có thông tin rõ ràng. Điều này là để đảm bảo khi có sự cố xảy ra, người bán cho bạn không thể dễ dàng “trốn thoát”. Khi đó, bạn sẽ kiểm tra tư cách pháp nhân của các công ty, lĩnh vực kinh doanh qua cổng thông tin quốc gia, liên hệ công ty để xác minh lại cá nhân đó có làm việc công ty hay không. Còn về vấn đề những kẻ lừa đảo thì trước sau cũng bị xử lý theo phát luật.
Ông Nguyễn Trung Công, Giám đốc Công ty cổ phần iVIVU, cho biết khách hàng nên mua những combo du lịch ở các đơn vị bán hàng có trang web chính thức, hoặc trang web đã có đăng ký với Bộ Công thương. Thông thường, ở các trường hợp bị lừa đảo, khách thường giao dịch thông qua mạng xã hội, Zalo cá nhân rất dễ lập và xóa. Khi xảy ra sự cố, họ sẽ không biết đến đâu để tìm kiếm hoặc khiếu nại.
Đặc biệt, theo đại diện của iViVu, trong giai đoạn cao điểm du lịch hè, các mức giá đều tăng cao theo nhu cầu, khách hàng có thể dễ dàng kiểm tra, so sánh giá cả của những đại lý, công ty. Cần lưu ý việc bán cùng một sản phẩm với mức giá rẻ bất thường có thể là dấu hiệu không an toàn khi giao dịch.
Một cách để kiểm tra uy tín người đang giao dịch lần đầu với mình, là kiểm tra họ trên chính các hội nhóm. Ảnh: Vũ Công Mạnh
Còn nếu bạn vẫn muốn giao dịch qua mạng với những người lần đầu vì giá rẻ hoặc là những người bạn quen đều không có dịch vụ mình cần, Vũ Công Mạnh, nhân viên Công ty Yolo Travel Hạ Long, đã chia sẻ các mẹo sau.
Thứ nhất, bạn cần tránh xa các tài khoản ảo bằng cách vào trang cá nhân của để kiểm tra thông tin cá nhân, hình ảnh, thời gian lập Facebook… Nếu thời gian lập Facebook ngắn, trên tường không có nhiều bài viết, tương tác của người thân, bạn bè, khách hàng ít, tốt nhất hãy ngừng giao dịch.
Thứ hai, bạn cần kiểm tra sự đồng nhất giữa tên Facebook, chủ tài khoản ngân hàng và số điện thoại. Ba thông tin này nếu trùng nhau có thể tạm yên tâm. Sau đó, nên vào các hội nhóm, diễn đàn du lịch để kiểm tra độ uy tín. Trước đó, hãy xin phép người giao dịch: “Tôi có thể đăng hình ảnh của bạn lên hội nhóm để kiểm tra được không”. Nếu họ từ chối, hoặc đưa ra lý do nào đó ngăn cản hoặc im lặng, bạn hãy nghĩ lại. Nếu họ đồng ý, hãy đăng hình ảnh người mình đang giao dịch, tên tài khoản ngân hàng, số điện thoại… Nếu nhiều người đến từ những nơi khác nhau và đều là tài khoản chính chủ vào xác nhận uy tín, bạn có thể yên tâm. “Nếu cần, bạn có thể gọi video call, để xem họ có giống với hình ảnh trên mạng không”, Mạnh nói.
Phương Anh
