Không chỉ ăn quả chín, người Gia Lai còn chế biến nhiều món ngon khác từ sầu riêng như canh sườn non, chiên bột để ăn cùng cơm.
Sầu riêng đang là “vua” của các loại cây trồng ở Tây Nguyên do đất đai, khí hậu phù hợp cho cây sinh trưởng, phát triển và cho năng suất cao. Tháng 9-10 là thời điểm thu hoạch sầu riêng tại Gia Lai, chủ yếu trồng các loại như Dona, Ri6 và giống ngoại Musang King từ Malaysia.
Nhiều nhà vườn còn kết hợp mô hình du lịch canh nông. Du khách tới vườn được hái trái và thưởng thức ngay. Với vị béo ngậy, mùi thơm nồng, ăn một múi là nghiện và muốn ăn tiếp múi thứ hai. Ngoài thưởng thức quả chín mềm, nhiều người còn bất ngờ khi có thể chế biến được nhiều món ăn như nấu canh sườn heo và chiên bột.
Hái sầu riêng tại vườn, chọn quả già, chuyển vàng sắp chín để nấu canh.
Anh Phan Nguyên (1985), người Gia Lai, là chủ kênh YouTube Hương đồng nội mới thực hiện một video ẩm thực về các món ăn nấu từ loại quả gai góc này. Video ghi lại quá trình Vương Ngọc và Nhân Nguyễn vào hái sầu riêng tại vườn của anh Đặng Nhân Đông tại thôn Thắng Trạch 2, thị trấn Ia Kha, huyện Ia Grai. Để làm món canh, cần chọn quả già, chuyển vàng nhưng chưa mềm. Cách nhận biết sầu riêng đã già là có gai nở to, cứng nhưng đầu gai hơi tròn chứ không nhọn hoắt và nhỏ xíu.
Quả hái về gọt hết gai nhọn, tách múi, bỏ vỏ và hạt để lấy phần cơm rồi cắt miếng. Sườn mua về chặt nhỏ, rửa sạch và đun nước sôi sơ chế cho sạch tạp chất, sau đó rửa sạch sườn và thêm nước để hầm. Sau 30 phút hầm sườn non thì cho sầu riêng và nêm mắm muối để 5 phút là sườn mềm, sầu riêng nở, rắc thêm hành lá, rau mùi là hoàn tất. Ngoài nấu canh, sầu riêng còn có thể tẩm bột chiên đến khi chín vàng ươm đều hai bên là vớt ra thưởng thức được.
Canh sầu riêng hầm sườn heo.
Cùng là nguyên liệu sườn non nhưng khi nấu với các loại rau củ quả khác nhau thì cho hương vị khác nhau. Sầu riêng nấu canh sẽ có vị bùi, thơm ngậy quyện với nước canh sườn đậm đà. Còn món tẩm bột chiên thì sầu riêng dẻo, ngọt lạ miệng.
Nhiều người còn tận dụng phần cùi vỏ. Cách làm cũng tương tự là gọt bỏ phần gai nhọn, chừa lại phần cùi trắng, cắt miếng để nấu ăn. Nhưng cùi trắng này có nhiều xơ và không bùi bằng cơm sầu riêng.
Trong căn bếp, bàn ghế, tủ được dựng làm hoàn toàn từ tre. Anh Phan Nguyên cho biết muốn dựng bếp mang nét đặc trưng nhà Việt xưa, một chút phá cách nhưng vẫn có chất đồng quê. Ngoài căn bếp, anh Nguyên còn đầu tư thiết bị, chọn lựa bối cảnh và nghiên cứu chế biến món ăn để video giới thiệu ẩm thực Gia Lai ngày càng sinh động hơn.
Video Món ngon sầu riêng nấu canh sườn non và chiên bột.
Huỳnh Phương
Ảnh, video: Hương đồng nội
