Phi công có xu hướng dễ mắc lỗi do công việc bị gián đoạn sau thời gian dài đại dịch.
Trở lại buồng lái sau một thời gian dài nghỉ dịch Covid-19, một phi công đã quên khởi động động cơ thứ 2 của máy bay để cất cánh – một sai lầm có thể biến thành thảm hoạ. Một phi công khác, nghỉ dịch đã 7 tháng, trở lại trong một chuyến bay hạ cánh vào sáng sớm, đã không hạ bánh khi tiếp đất. Nhiều tuần trước đó, một chiếc máy bay chở khách đã đi sai hướng, do cơ trưởng lần đầu trở lại sau 6 tháng nghỉ việc.
Tất cả những câu chuyện trên được Bloomberg báo cáo dựa trên một cơ sở dữ liệu giám sát, theo dõi các mối đe doạ an toàn hàng không. Theo đó, các phi công trên khắp thế giới đang đánh mất kỹ năng lái máy bay do thiếu thực hành, ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19 kéo dài. Các phi công mắc lỗi thường xuyên hơn trong những tháng bay đầu tiên trở lại làm việc. Sự cố liên quan đến sự thiếu thành thạo của phi công đã tăng lên gần như ngay lập tức sau khi đại dịch bắt đầu làm gián đoạn các lịch trình bay thương mại, theo nghiên cứu hồi tháng 2 của ĐH Hàng không Embry-Riddle ở Arizona (Mỹ).
Phi công của Qantas Airways trong buồng mô phỏng bay. Ảnh: Qantas
Theo Công ty tư vấn Oliver Wyman, việc cắt giảm sâu của các hãng hàng không do đại dịch khiến khoảng 100.000 phi công toàn cầu phải làm việc nhiều giờ hơn hoặc nghỉ phép dài hạn. Nhiều máy bay không được cất cánh trong hơn 18 tháng. Hiện tại, tỷ lệ tiêm chủng tăng đã cho phép việc đi lại tiếp tục. Tuy nhiêu, điều này lại dấy lên lo ngại rằng sự thiếu thành thạo và tự tin, hoặc đơn giản một khoảnh khắc “quên bài” của phi công có thể dẫn đến thảm kịch.
Tổ chức Hàng không Dân dụng Quốc tế (ICAO) và Hiệp hội Vận tải Hàng không Quốc tế (IATA), cũng như cơ quan quản lý hàng không hàng đầu của châu Âu đã nhận thấy những rủi ro tiềm ẩn và xuất bản các hướng dẫn đào tạo chi tiết, giúp các hãng hàng không đào tạo lại phi công. Tuy nhiên, lý thuyết và thực hành trên thiết bị mô phỏng không thể tái tạo đầy đủ tải trọng thực trong buồng lái. Các buổi huấn luyện cũng không hoàn toàn tính đến các tình huống căng thẳng hay bất ngờ mà phi hành đoàn có thể phải trải qua.
Một phi công cấp cao giấu tên của Qantas Airways cho biết, việc nghỉ làm trong một thời gian dài, khoảng 6 tháng, khiến đồng nghiệp anh có thể mắc một đến hai lỗi nhỏ. Họ có thể quên nhập dữ liệu vào máy tính trong thởi điểm thích hợp hoặc hạ cánh máy bay khó hơn bình thường. Những hành động trước đây chỉ mang tính bản năng và tức thời nay đòi hỏi nhiều thời gian và suy nghĩ hơn. Phi công cho biết tình trạng xảy ra ngay cả sau các phiên bồi dưỡng trong thiết bị mô phỏng bay.
Theo phi công Harter của hãng hàng không Lufthansa, thay vì chỉ định đào tạo đủ để đáp ứng các yêu cầu, các hãng hàng không và cơ quan quản lý phải cung cấp cho phi hành đoàn bất cứ điều gì họ cần để họ cảm thấy thoải mái trở lại.
Bất chấp những sai lầm của các phi công kể từ sau đại dịch, IATA, các cơ quan quản lý lớn và một số hãng hàng không lớn nhất khẳng định rủi ro đã được kiểm soát. Cục Hàng không Liên bang Mỹ cho biết, hệ thống giám sát an toàn dựa trên dữ liệu toàn diện của họ cho phép phát hiện sớm các rủi ro và giải quyết các vấn đề, bao gồm bất kỳ vấn đề nào có thể xảy ra khi phi công quay trở lại làm việc sau dịch Covid-19.
Trung Nghĩa (Theo Bloomberg)
